تاثیرات اقتصادی هوش مصنوعی 

هوش مصنوعی نقشی فزاینده و مهم در زندگی روزمره ما انسان‌ها ایفا می‌کند و در تمام حوزه‌های فعالیت بشر ورود کرده است؛ از این رو، نمی‌توان نقش فناوری‌های هوش مصنوعی در آینده اقتصاد جهانی را نادیده گرفت. 

بسیاری از کارشناسان، هوش مصنوعی را موتور تولید و رشد اقتصادی می‌دانند. به گفته این افراد، هوش مصنوعی کارایی و راندمان را افزایش داده و فرآیند انجام کارها را تسریع می‌بخشد. بر اساس این نظریه هوش مصنوعی می‌تواند با قدرت تحلیلی خود در اتخاذ تصمیمات اساسی به مدیران کمک کند. اما یک اقتصاددان دانشگاه ام.آی.تی بر این باور است که طی یک دهه پیش رو، تاثیر هوش مصنوعی بر اقتصاد کلان تا آن اندازه که ادعا می‌شود، مثبت نخواهد بود.

به گفته پرفسور دارون عجم‌اوغلو، گرچه همه جا سخن از آن است که هوش مصنوعی دگرگونی فوق‌العاده‌ای در جهان ایجاد خواهد کرد اما تاثیرات هوش مصنوعی بر اقتصاد همچنان نامفهوم و نامعلوم است.

عدم شفافیت: اقتصاد و هوش مصنوعی

پرفسور عجم‌اوغلو ضمن اشاره به سرمایه‌گذاری‌های عظیم برخی بنگاه‌های اقتصادی در زمینه هوش مصنوعی برای بهره‌برداری اقتصادی بیشتر در آینده، درباره ماحصل این هزینه‌ها ابراز تردید کرده و مدعی شده است هنوز تاثیرات مثبت هوش مصنوعی در آینده اقتصاد شفاف و روشن نیست. 

از سال 1947 تا کنون، رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا به طور متوسط سالانه 3 درصد گزارش شده است و هم زمان رشد تولید سالانه حدود 2 درصد گزارش شده است.

پیش‌بینی برخی کارشناسان این است که هوش مصنوعی رشد تولید را دوبرابر خواهد کرد و یا حداقل رشد تولید بیش از میزان کنونی خواهد بود. اما پرفسور عجم‌اغلو این ادعا را در کرده و می‌گوید طی دهه آینده انتظار دارد هوش مصنوعی رشد تولید ناخالص داخلی را بین 1.1 تا 1.6 درصد افزایش دهد و در بخش تولید نیز تا 0.05 درصد افزایش سالانه انتظار می‌رود.

این برآورد بر پایه تخمین‌های اخیر درباره مشاغل متاثر از هوش مصنوعی است. به گفته این استاد دانشگاه ام.آی.تی، گرچه همه سخن از هوش مصنوعی و فواید آن در آینده بشر می‌زنند اما وعده رشد سریع و تولید بیشتر، بویژه در اقتصاد کلان، چندان قابل اعتماد نیست. 

البته تاثیرات هوش مصنوعی بر اقتصاد خرد و دستمزدها غیرقابل انکار است اما پیش بینی رشد چشمگیر در حال حاضر ادعای زیادی است. 

پیش‌بینی موسسات مالی 

بانک گلدمن ساش در سال 2023 مدعی رشد 7 درصدی تولید ناخالص داخلی در سطح جهان شده بود که معادل 7 تریلیون دلار طی ده سال آینده است. همچنین در سال 2024 موسسه جهانی مکنزی مدعی شد هوش مصنوعی رشد عظیم 17 تا 25 تریلیون دلاری را برای اقتصاد جهانی به ارمغان خواهد آورد. بر همین اساس روند رشد تولید ناخالص داخلی بین 1.5 تا 3.4 درصد به طور متوسط سالانه پیش بینی شده است.

یکی از دلایل خوش بینی اقتصاددانان درباره آینده هوش مصنوعی در اقتصاد، تاثیر آن بر افزایش بهره‌وری با خودکارسازی وظایف و بهبود فرآیندها است. همچنین با نوآوری‌های هوش مصنوعی می‌توان شاهد توسعه در محصولات  و خدمات جدید و فرآیندهای خدمات‌رسانی باشیم. این تغییرات می‌توانند منجر به افزایش بهره‌وری و نوآوری و بهبود رشد اقتصادی در بلندمدت شوند.

با این وجود، پروفسور عجم‌اوغلو معتقد است هوش مصنوعی برای مشاغل نیازمند به مهارت‌های سطح بالا مفید است و مشاغل با مهارت پایین بهره چندانی از هوش مصنوعی نخواهد برد. در واقع از دست رفتن برخی مشاغل در اثر هوشمندسازی وظایف، برای مشاغل کوچک چندان مفید نیست. وی مدعی است، هوش مصنوعی طی یک دهه آینده می‌تواند با تشدید نابرابری‌ها در سطح اقتصاد کلان تاثیر مثبتی بر رشد اقتصاد نداشته باشد. گرچه برخی تاثیرات مثبت هوش مصنوعی در حوزه اقتصاد خرد، مانند افزایش بهره‌وری در صنایع خاص، غیرقابل انکار است.

سخن آ​خر​

بر اساس ادعا برخی اقتصاددانان، ممکن است هوش مصنوعی در کوتاه‌مدت تاثیر چشمگیری بر رشد اقتصاد کلان نداشته باشد و حتی باعث افزایش نابرابری‌های اقتصادی شود. با این حال، دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه وجود دارد؛ برخی کارشناسان بر این باورند که با توسعه فناوری و تغییرات ساختاری، تاثیرات مثبت هوش مصنوعی در بلندمدت نمایان خواهد شد. بنابراین، تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری در این حوزه بستگی به افق زمانی و میزان پذیرش ریسک دارد. اگرچه پیش‌بینی‌های محتاطانه‌ای درباره تاثیرات اقتصادی کوتاه‌مدت این فناوری وجود دارد، اما نقش هوش مصنوعی در شکل‌دهی آینده اقتصاد غیرقابل انکار است.

مطاب دیگری در زمینه هوش مصنوعی را با مراجعه به لینک‌ زیر مطالعه کنید.

هوش مصنوعی در پایان رُبع قرن 21

 پایان/